ILPA, toen, nu en straks? Door Annego Hogebrink, voorzitter ILPA
Toen.
Het Interreligieus en Levensbeschouwelijk Platform Alkmaar is opgericht in 2004, naar aanleiding van de moord op Theo van Gogh. De toenmalige burgemeester Marie van Rossen vond het belangrijk om vertegenwoordigers van de diverse religieuze organisaties bij elkaar te roepen.
Het doel was onder andere het vreedzaam samenleven tussen mensen van de diverse levensbeschouwingen in Alkmaar te bevorderen. Aanvankelijk was het alleen interreligieus (IPA) daarna ook met het Humanistisch Verbond: ILPA.
Aangesloten waren o.a. vertegenwoordigers van de diverse kerken (via de ARK), van de twee moskeeën, de vereniging van Alavieten, de joodse synagoge, de Bahaigemeenschap, de Soefibeweging etc. Er werd een stichting ILPA opgericht. Enkele leden van het Platform vormden het bestuur.
De leden van het Platform kwamen enkele keren per jaar bij elkaar en organiseerden diverse activiteiten, oa het bezoeken van elkaars gebedshuizen, Iftar maaltijden, thema-avonden, gezamenlijke vieringen.
Vanuit de Marokkaanse moskee werd op persoonlijke titel de drie Boekengroep opgericht, met vertegenwoordigers uit jodendom, christendom en islam. Doel was en is elkaars bronnen beter leren kennen en bestuderen. Een groot deel van het ILPAbestuur neemt ook deel aan de drie Boekengroep. Ook werd een vrouwennetwerk opgericht, bestaande uit diverse stromingen.
Het ILPA was betrokken bij verschillende andere activiteiten, zoals de fakkeltocht, de dialoogavonden, de week van de oecumene van de ARK. Daarnaast verzorgde zij enkele thema-avonden van Exodus. Tevens werden vanuit het ILPA cursussen op het gebied van de trialoog (jodendom, christendom, islam) gegeven. Ook nam zij deel aan de actuele activiteiten rond vluchtelingen en asielzoekers.
Een folder en een website werden gemaakt en actueel gehouden. (www.ilpa.nl)
In de loop van de jaren dunde het gezelschap echter uit, en bleven met name leden van de drie Abrahamitische tradities over.
Dat gebeurde ook met het vrouwennetwerk: de vrouwen uit de joodse en islamitische tradities haakten af. Daarmee verviel de bestaansgrond van het vrouwennetwerk, en het werd opgeheven.
Het doel van het ILPA zoals dat in het begin werd geformuleerd werd bijgesteld: het ILPA wil present zijn in de Alkmaars samenleving en ontmoetingen faciliteren tussen mensen van de verschillende religieuze en levensbeschouwelijke tradities.
Nu.
De stichting ILPA bestaat nog, maar in het bestuur zijn de functies van voorzitter, secretaris en binnenkort ook penningmeester vacant. Dat betekent in de praktijk dat met name overlegd wordt over de vraag welke vorm van samenwerken met wie relevant en gewenst is.
De meeste activiteiten liggen stil, maar wel zijn er contacten met andere organisaties zoals Art.1 en De Zwaan. De cursus ethiek in de diverse tradities is doorgegaan en is succesvol.
De noodzaak van een organisatie als het ILPA wordt gevoeld en uitgesproken: het faciliteren van ontmoetingen blijft in onze zich verhardende werkelijkheid een voorwaarde om elkaar te tolereren en te accepteren. Immers 'onbekend maakt onbemind'. Ook de toename van mensen uit andere culturen maakt de noodzaak dringender.
Straks?
De samenwerking van ILPA met De Zwaan kan kansen bieden voor beide organisaties om vruchtbaar en constructief hun eigen bijdrage te leveren aan de Alkmaarse samenleving. Met compassie en maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de gemeenschap. Ook doorgaande en nieuwe samenwerking met verwante bewegingen en organisaties ligt voor de hand. Dat vereist inspanning op twee sporen: het organische spoor, dat wil zeggen: samen doen wat samen nu al kan, en het tweede spoor: nadenken over een praktische en heldere organisatie-structuur.
Jaarverslag ILPA 2015
INTERRELIGIEUS EN LEVENSBESCHOUWELIJK PLATFORM ALKMAAR
JAARVERSLAG 2015
INTERRELIGIEUS EN LEVENSBESCHOUWELIJK PLATFORM ALKMAAR
VERSLAG THEMA-AVOND OP 31 MAART 2015
in de Turkse Moskee Haci Bayram
Rien Erkelens, voorzitter van het ILPA, heet allen hartelijk welkom.
Hij vertelt wat het ILPA is en wat het ILPA doet.
ILPA staat voor Interreligieus en Levensbeschouwelijk Platform Alkmaar en is opgericht na de moord op Theo van Gogh (eind 2004). Vanwege de spanningen in de samenleving nam burgemeester mevr. van Rossen destijds het initiatief om een platform te creëren waarin mensen elkaar kunnen ontmoeten, elkaar leren kennen, om vooroordelen weg te nemen, respect en vertrouwen te ontwikkelen en verbondenheid te ervaren in plaats van bang voor elkaar te zijn.
INTERRELIGIEUS EN LEVENSBESCHOUWELIJK PLATFORM ALKMAAR
JAARVERSLAG 2014
I. Algemene informatie
II. Activiteiten
III. Contacten
IV. Plannen voor 2015
I. Algemene informatie
Het doel van het ILPA
Het doel van het ILPA is het bevorderen van ontmoetingen tussen mensen met verschillende religieuze en levensbeschouwelijke achtergronden in Alkmaar en omgeving. Het ILPA organiseert hiervoor thema-avonden, cursussen en andere activiteiten.
Het ILPA heeft als uitgangspunt dat alle geestelijke stromingen waardevolle elementen hebben die inspirerend zijn voor anderen. Daarom wil het ILPA actief meebouwen aan onze samenleving, met ruimte voor verschillen en diversiteit.
De samenstelling van het ILPA
Het ILPA bestaat uit vertegenwoordigers van het Christendom, de liberale Joodse gemeenschap, de Islam en het Humanisme.
De samenstelling van het bestuur
Het bestuur van het ILPA was op 31 december 2014 als volgt samengesteld:
ds. Rien Erkelens voorzitter 1
mevr. Annego Hogenbrink voorzitter 2
mevr. Ria de Rijke secretaris
dhr. Johan Streefland penningmeester
dhr. Andy Deutsch lid
dhr. Mohamed Ezhar lid
dhr.Coos de Wit lid
In juni 2014 heeft Marianne Hamers haar functie van secretaris neergelegd en het ILPA verlaten. Ria de Rijke nam haar plaats in. In december 2014 heeft Ad de Groot afscheid genomen van het ILPA. Voor hem is nog geen opvolger gevonden.
Vergaderingen
Het bestuur vergaderde in 2014 regelmatig. Bezinning vormt een steeds terugkerend element van de vergaderingen. In juni stelde het bestuur het visiedocument 2014 van het ILPA vast.
Ook praktische zaken passeerden de revue. De website van het ILPA en het organiseren van de thema-avond in het voorjaar van 2015 kregen veel aandacht.
II. Activiteiten
“Wandelen …… samen thuis
In de eerste maanden van 2014 gaven Marianne Hamers en Aly Vader (Stichting de Zwaan) de cursus interreligieuze dialoog “Wandelen……samen thuis”. Dit gebeurde in samenwerking met het ILPA en de Alkmaarse Raad van Kerken. Tijdens deze cursus leerden 16 deelnemers elkaar kennen, hun verlangens, hun dromen, hun (voor)oordelen en de keuzes die zij maakten op de kruispunten van hun leven. Men ging in dialoog over de inhoud, de plaats en de rol van ieders levensbeschouwing, de dogma’s en de rituelen en ging in op de vraag waarin levensbeschouwing helpend is geweest of juist belemmerend. In openheid, met respect en nieuwsgierigheid heeft men naar elkaar geluisterd en elkaar bevraagd.
Drie-boekengroep
Een onderdeel van het ILPA is de drie-boekengroep, een bezinningsgroep vanuit het Jodendom, het Christendom en de Islam. De drie-boekengroep bestudeert onderwerpen uit de Tenach, het Nieuwe testament en de Koran.
In maart 2014 vergaderde het bestuur van het ILPA samen met de drie-boekengroep met als thema “Bevrijding”. Daarnaast kwam de groep in september apart bij elkaar. Gesproken werd over het vasten.
As I left my fathers house
Het ILPA heeft het toneelstuk “As I left my fathers house” mede gefaciliteerd. New Dutch Connection voerde het stuk op 8 november op in de Vrijheidskerk. Het was een indruk-wekkende muzikale theatervoorstelling waarin acteurs het waargebeurde verhaal vertellen van een Jood die worstelt met de geschiedenis van zijn familie en van een Christen en een Moslim die huis en familie hebben moeten achterlaten.
De reden voor het ILPA om deze voorstelling te faciliteren was het mogelijk maken van ontmoetingen. Omdat het nagesprek na de voorstelling verviel werd deze doelstelling niet gehaald.
III. Contacten
Diversiteitsoverleg Alkmaar (DOA)
Het DOA stond in 2014 op een laag pitje. Er waren geen bijeenkomsten.
Alkmaarse Raad van Kerken (ARK)
Coos de Wit vertegenwoordigt de ARK in ILPA en het ILPA in de ARK.
Alkmaarse Diversiteit Stichting (ADS)
Het ILPA heeft de eerste contacten gelegd met de ADS. In feite houden zij zich met dezelfde zaken bezig. Het ILPA op het gebied van bezinning, de ADS op het gebied van training en activiteiten.
IV. Plannen voor 2015
ü Het organiseren van de thema-avond op 31 maart 2015 met als onderwerp:”In vrijheid leven”.
ü De cursus “Wandelen……samen thuis” in het voorjaar van 2015 opnieuw aanbieden.
ü Het uitbouwen van de contacten met de ADS.
ü Deelname aan de mogelijke herstart van het gemeentelijk overleg.
INTERRELIGIEUS EN LEVENSBESCHOUWELIJK PLATFORM ALKMAAR
Jaarverslag 2013
I. Algemene informatie.
Doel van het ILPA .
Het doel van het ILPA is het bevorderen van ontmoetingen tussen mensen met verschillende religies en levensbeschouwingen in Alkmaar en omgeving door het organiseren van thema-avonden, cursussen en andere activiteiten.
Het uitgangspunt hierbij is dat alle geestelijke stromingen waardevolle elementen in zich hebben die inspirerend kunnen zijn voor anderen. Daarom wil het ILPA actief mee bouwen aan een rechtvaardige en duurzame samenleving, met ruimte voor verschillen en diversiteit.
Samenstelling platform.
Binnen het ILPA zijn verschillende religies en levensbeschouwingen vertegenwoordigd: de Islam, het Humanisme, het Christendom en de liberale Joodse gemeenschap. Ook de Alkmaarse Raad van Kerken is vertegenwoordigd in het bestuur.
Reguliere vergaderingen.
In 2013 is het bestuur van de stichting ILPA met grote regelmaat bij elkaar geweest in reguliere vergaderingen die een verdiepend element kenden en waarin de leden van het Platform zich bogen over de voortgang van de activiteiten en de opzet en werkwijze van het ILPA.
II. Activiteiten.
Thema-avond d.d. 19 september 2013.
Het thema van deze avond was : ”Multicultureel samenleven in Alkmaar: hoe doen we dat ?” Spreker was dhr. Abdulwahid van Bommel, geestelijk verzorger, imam en auteur.
Voor een impressie : zie de bijlage.
Tussentijds overleg.
Regelmatig vond tussentijds overleg plaats waarin aandacht gegeven werd aan:
-Voorbereiding en nabespreking thema-avond.
-Voorbereiding cursus Interreligieuze dialoog :”Wandelen …. Samen thuis”.
-Toekomst ILPA.
-Website ILPA.
-Contacten met mogelijke deelnemers.
Deelname aan Dag van de Dialoog d.d. 5 november 2013.
Gesproken werd over :”Wat kun je doen voor je eigen buurt?” Enkele ILPA leden waren actief bij de organisatie en uitvoering betrokken.
III. Ontwikkelingen.
Samenstelling en werkwijze van het ILPA.
Er is veel aandacht gegeven aan een andere samenstelling en werkwijze van het ILPA : het transformeren van het ILPA vanuit een platform van vertegenwoordigers van verschillende religies en levensbeschouwingen naar een coördinatiegroep van projecten en activiteiten binnen een gezamenlijk netwerk. Het idee van vertegenwoordigingen werd hierbij losgelaten; deelnemers aan het platform zijn actief op persoonlijke titel. Projecten worden mede gedragen door mensen buiten het platform. Projecten kennen meestal een vooraf afgesproken periode.
Drie Boeken groep.
Contacten zijn gelegd met de Drie Boeken groep mede op initiatief van deze groep. Aandacht is gegeven aan een meer functionele afstemming van de activiteiten en een versterken van elkaars kennis.
IV. Samenwerking met andere organisaties.
-Alkmaarse Raad van Kerken
-Stichting de Zwaan.
-Diversiteitsoverleg Alkmaar.
-Gemeente Alkmaar (o.a. Diversiteitsoverleg en Dag van de Dialoog).
V. Plannen voor 2014.
-Verder uitbreiden van het netwerk van het ILPA en actief zoeken naar nieuwe deelnemers.
-Zoeken naar sleutelfiguren die persoonlijke contacten met verschillende levensbeschouwingen hebben en die betrouwbaar zijn voor hun achterban.
-Actief faciliteren van verschillend soorten ontmoetingen met o.a. Moslimgemeenschappen op informele en persoonlijke basis.
-Uitvoeren van de cursus “Wandelen …. samen thuis” in samenwerking met Stichting de Zwaan en de Alkmaarse Raad van Kerken in januari, februari en maart 2014.
-Voorstelling “As I left my father’s House” faciliteren in Alkmaar.
-Thema-avond met als focus : verhalen van bevrijding en onderdrukking in de verschillende tradities en levensbeschouwingen waarbij men elkaar ook daadwerkelijk kan ontmoeten.
Bijlage: impressie thema-avond.
Thema: Multicultureel samenleven in Alkmaar: hoe doen we dat?
Subthema’s: Religie: bron van inspiratie maar ook van irritatie?
Zijn er grenzen aan de solidariteit?
Wat wordt bedoeld met assimilatie, integratie en participatie?
Spreker: dhr. Abdulwahid van Bommel, Imam, geestelijk verzorger en auteur.
Ongeveer 25 mensen vanuit verschillende levensbeschouwingen en culturen zijn ondanks het slechte weer naar deze avond toegekomen.
Multicultureel samenleven: hoe doe je dat? Een vraag en een uitdaging waar wij met regelmaat mee te maken hebben. Hoe ga je om met verschillen tussen religies en culturen? Incidenten kunnen zich hierbij voordoen, soms heel banaal en kunnen leiden tot verwarring, lastigheden en misverstanden. Deze avond zou een bijdrage kunnen zijn aan het omgaan met deze vraag.
De avond wordt geopend met lezing en uitleg enkele verzen uit het boek Genesis, hoofdstuk 3: vers 8-10 zoals weergegeven in de Thora, het verhaal van Adam en Eva. In essentie wordt een oproep gedaan aan de mens om zichzelf te laten zien, verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/ haar besluiten en zich niet te verbergen in allerlei rollen en achter allerlei maskers vanuit angst en onzekerheid. In deze tekst wordt de mens opgeroepen zijn bastion van dogma’s, eigen gelijk, vooroordelen en absolute waarheden te verlaten en te durven communiceren met zichzelf en met elkaar.
“Mens, kom tevoorschijn; durf er te zijn”.
Nadat dhr. Van Bommel iets over zijn eigen leven heeft verteld spreekt hij over 5 punten die zijns inziens van belang zijn voor communicatie tussen mensen die bijdraagt aan een vreedzaam samenleven.
1) Onmisbaar is empathie: zijn we in staat naar elkaar te luisteren, elkaars pijn te voelen, in elkaars huid te kruipen, in elkaars schoenen te staan? Zijn we in staat ons niet alleen met mensen te verzoenen maar ook met ideeën? Kunnen we ons verplaatsen in de ideeën van waaruit anderen leven?
Mensen zouden zich kunnen verenigen in een groep waarin de deelnemers zich in eerste instantie naar binnen wenden en zich dan pas richten op elkaar. Durven je ziel op tafel te leggen, kwetsbaar te zijn en te stoppen met “mooi weer spelen”. Natuurlijk is er strijd in de persoonlijke en collectieve ontwikkeling. Echter de kern hiervan is de strijd met het kwaad in jezelf. Hierover reflecteren binnen jezelf en in tweede instantie dit delen met de anderen, vraagt moed.
2) Rechtvaardigheid, afzien van het nemen van wraak. Met dezelfde energie als waarmee wij wraak zouden nemen, ons wijden aan verzoening. Komen tot verzoening is een intensief gebeuren in een moeizaam proces waarbij wij ondanks de wonden die geslagen zijn, samen verder gaan.
3) Wij als westerse, moderne mensen kijken naar morgen (chronologische tijd) en verbazen ons over mensen die leven met een cyclisch tijdbesef. Cyclisch betekent dat inspiratie geput wordt uit datgene wat gebeurd is, leren van de eigen ervaringen.
Dialooggroepen zakken na enige tijd vaak wat in en verdwijnen uiteindelijk. Bezien vanuit de chronologische tijd kan dit gezien worden als een mislukking van een dialooggroep. Echter: mensen hebben met elkaar uitgewisseld wat zij met hart en ziel beleefd hebben. Tijdens het proces van praten met elkaar worden kernzaken besproken. Ook al lijkt het een mislukking als de dialooggroep verdwijnt toch is dit in wezen een “lukking”. Het kan ook leerzaam zijn :”waar is het mis gegaan?” Dit is denken vanuit een cyclisch tijdbesef.
Er gebeurt (kleinschalig) veel op het gebied van elkaar leren kennen. Dialoog begint met elkaars gezicht kunnen zien het zien van het gezicht van de ander. Het gelaat van de ander is het gelaat van de Ander, het gelaat van God.
4) Kijken met het hart. Kijken naar de ander met mededogen, kijken naar waar het werkelijk om gaat en de essentie proberen te ontdekken in jezelf en in de ander. Dit vraagt dat wij verder kijken dan ons ego ingeeft en afstand nemen van onze eigendunk. Geloven met het hart is ook beseffen dat je een klein mensje bent, klein deel van een onmetelijk universum. Afscheid nemen van betweterigheid en daarmee ruimte voor groei creëren. Blijven hangen in betweterigheid en eigendunk belemmert de innerlijke ontwikkeling.
5) Geweldloze communicatie. Meningen, oordelen, gedachten, eigen gelijk willen halen kunnen het geweld vormen in onze communicatie. Door werkelijk te luisteren naar elkaar stellen wij ons open voor het verhaal van de ander. Op deze wijze met elkaar communiceren vraagt moed en leidt tot zelfontplooiing.
Na deze boeiende en verhelderende uiteenzetting praten de bezoekers met elkaar verder. Luisteren naar elkaars levensverhaal; beknopt vanwege de tijd maar daarmee juist een beroep doende op de essentie van dit verhaal. De eigen levensbeschouwing opzij zetten en luisteren naar hetgeen de ander vertelt over zijn/haar traditie, zijn/ haar cultuur. Ondanks de korte tijd waarin de bezoekers met elkaar kunnen kennismaken is toch de opdracht te komen tot een gemeenschappelijke vraag aan dhr. van Bommel.
-Bezoekers met een humanistische achtergrond geven aan dat zij zich niet thuis voelen op deze avond omdat zoveel gesproken is vanuit religie. Dhr. van Bommel geeft aan dat hij mensen niet wil uitsluiten en dat hij op deze avond ook niet-uitsluitend gesproken heeft. Zó gevoelig kan dit dus zijn.
Als aanvulling gaf dhr. Van Bommel dat verdraagzaamheid tot het atheïsme enerzijds vooral aangetroffen wordt binnen de mystieke stromingen van tradities terwijl anderzijds atheïsten begeesterd bezig zijn met het verbinden van seculariteit en religie.
-Hoe kan het proces van leren van anderen op gang gebracht worden?
Dhr. Van Bommel: het gaat om het doorgeven van de kernwaarden die in de loop der jaren zijn ontdekt. Een voortrekkersrol vervult Karin Armstrong hierin . In haar boek “De grote Transformatie” geeft zij aan dat het nodig is de kern van waarheden steeds weer op te pakken en te verlangen om hiermee inhoud aan het eigen leven te geven.
-Wat je bent word je door het wiegje waarin je hebt gelegen.
Dhr. Van Bommel: de kern van ieders geloven is meegegeven. De overstap naar iets anders kan heel intensief zijn: zichzelf opnieuw uitvinden. We kunnen elkaar niet kwalijk nemen wat we geloven. We moeten als mens de breedheid hebben om met mededogen naar de ander te kijken. Het als een verplichting voelen de ander de ruimte te geven die jezelf nodig hebt. Dit is de horizontale as. De verticale as wordt gevormd door de eigen relatie tot God.
Dhr. Van Bommel sluit af met een laatste woord: als mens kunnen we niet gemeten worden, er is geen maatstaf, niet in de Bijbel, niet in de Koran, niet in de Thora. Mensen zijn we allemaal gelijk. Superioriteitsgevoel is nooit terecht, geen mens is superieur aan de ander.
Dhr. Rien Erkelens, voorzitter van het ILPA sluit de avond af met woorden van Ibn Husain as-Sulami zoals geciteerd in het boek “Islam in Nederland” en met een dankwoord aan dhr. Van Bommel en aan de Nieuwpoort voor de genoten gastvrijheid en de zorg die gegeven is om een gevoel van welkom te creëren.